دستورالعمل شناسايي متقاضيان خدمات بيمهاي
به منظور مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و همچنین فراهم آوردن تمهیدات لازم برای اجرای بند الف از ماده ۷ قانون مبارزه با پولشویی (مصوب دوم بهمن ماه ۱۳۸۶مجلس شورای اسلامی) و فصل دوم آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی موضوع تصویب نامه شماره ۱۸۱۴۳۴/ت ۴۳۱۸۲ ک مورخ ۱۴/۹/۱۳۸۸وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامههای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، «دستورالعمل شناسایی متقاضيان خدمات بيمه اي » به شرح ذیل ابلاغ میشود:
ماده ۱) اصطلاحات و عبارات به كار رفته در اين دستورالعمل به شرح زير تعريف مي‌شوند:
۱-۱- قانون: قانون مبارزه با پولشويي – مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶ مجلس شوراي اسلامي.
۲-۱- آئين نامه: آييننامه اجرايي قانون مبارزه با پولشويي مصوب ۱۴/۰۹/۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن.
۳-۱- شورا: شوراي عالي مبارزه با پولشويي موضوع ماده ۴ قانون.
۴-۱- دبيرخانه: دبيرخانه شوراي‌عالي مبارزه با پولشويي موضوع تبصره ۱ ماده ۴ قانون.
۵-۱- واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارشهاي عمليات مشکوک به مراجع ذیربط را به عهده دارد؛ به شرح مذکور در ماده ۳۸ آییننامه.
۶-۱- واحد مبارزه با پولشويی: واحدي است مستقر در شركت که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهدهدار تكاليف مقرر در مواد ۱۸ و ۱۹ آييننامه ميباشد.
۷-۱- بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران.
۸-۱- مؤسسه بيمه: هر يك از مؤسسات بيمه مستقيم يا اتكايي كه داراي مجوز فعاليت از بيمه مركزي مي باشند.
۹-۱- شركت: بيمه مركزي و هر يك از مؤسسات بيمه موضوع بند ۸-۱.
۱۰-۱- بيمهنامه يا قرارداد بيمه: سندي كتبي مشتمل بر مشخصات و تعهدات بيمه‌گر و بيمه‌گذار و شرايط عقد بيمه.
۱۱-۱- بیمهگذار: شخص حقيقي يا حقوقي است كه مشخصات وي در بيمهنامه يا قرارداد بيمه ذكر گرديده و متعهد پرداخت حق بيمه است.
۱۲-۱- حق‌بيمه: وجهي كه بيمه‌گذار بابت تعهدات بيمه‌گر به وي مي‌پردازد.
۱۳-۱- الحاقيه: سندي كه هر گونه تغيير در بيمهنامه يا قرارداد بيمه از طريق آن صورت مي گيرد و جزء لاينفك بيمه نامه محسوب ميشود.
۱۴-۱- خدمات بيمهاي: شامل عرضه بيمه مستقيم و اتكايي، خدمات واسطه‌گري بيمه و خدمات ارزيابي خسارت بيمهاي.
۱۵-۱- عرضه كننده خدمات بيمهاي: شامل بيمه مركزي، موسسات بيمه مستقيم و اتكايي، نمايندگان بيمه، دلالان رسمي بيمه و ارزيابان خسارت بيمهاي.
۱۶-۱- متقاضي خدمات بيمهاي: هر شخص حقيقي يا حقوقي يا نماينده قانوني ايشان كه براي استفاده از خدمات بيمهاي، به عرضه‌كننده خدمات بيمهاي مراجعه مي‌كند.
۱۷-۱- فرم پيشنهاد بيمهنامه: فرم تقاضاي خريد خدمات بيمه اي كه توسط متقاضي خدمات بيمه اي تكميل شده و در اختيار عرضه كننده خدمات بيمه اي قرار مي گيرد.
۱۸-۱- صندوق پست الکترونيک: صندوق پست مبتنی بر فضای مجازی است که شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی براساس شماره ملی و شناسه ملی اعطا می‌نماید.
۱۹-۱- شناسه اختصاصی: شناسه منحصر به فردی است که هر شخص فقط يكبار جهت استفاده از خدمات بيمهاي باید اخذ نماید. مسئوليت صدور اين شناسه با شرکت ميباشد.
۲۰-۱- خدمات پايه: خدماتی که طبق مقررات، پیش نیاز و لازمه ارايه سایر خدمات در شركت میباشد. اخذ شناسه اختصاصی از خدمات پایه محسوب میشوند.
۲۱-۱- شناسايي: تطبيق و ثبت مشخصات اظهارشده توسط متقاضي خدمات بيمهاي با مدارك شناسايي و در صورت اقدام توسط نماينده يا وكيل وي علاوه بر ثبت مشخصات وكيل يا نماينده، ثبت مشخصات اصيل در فرم‌هاي مربوط به متقاضي خدمات بيمهاي به هنگام ارائه خدمات.
۱-۲۱-۱- شناسایی اولیه: تطبیق و ثبت مشخصات اظهار شده توسط متقاضي خدمات بيمهاي با مدارک شناسایی و در صورت اقدام توسط وكيل يا نماینده قانونی، علاوه بر ثبت مشخصات وكيل يا نماینده قانونی، ثبت مشخصات اصیل.
۲-۲۱-۱- شناسایی کامل: شناسایی دقیق متقاضي خدمات بيمهاي به هنگام ارایه خدمات پایه به شرح مذکور در این دستورالعمل.
۲۲-۱- سقف مقرر: به شرح مندرج در بند ز ماده ۱ آيين نامه؛
۲۳-۱- شناسه ملي اشخاص حقوقي: شماره منحصر به فردي كه بر اساس تصويب‌نامه شماره ۱۶۱۶۹/ت۳۹۲۷۱ه مورخ ۲۹/۱/۱۳۸۸ هيات محترم وزيران به تمامي اشخاص حقوقي اختصاص مي‌يابد.
۲۴-۱- شماره فراگير اشخاص خارجي: شماره منحصر به فردي كه مطابق تصويب‌نامه شماره ۱۶۱۷۳/ت۴۰۲۶۶ه مورخ ۲۹/۱/۱۳۸۸ هيات محترم وزيران به تمامي اتباع خارجي مرتبط با جمهوري اسلامي ايران توسط پايگاه ملي اطلاعات اتباع خارجي اختصاص مي‌يابد.
۲۵-۱- اقامتگاه قانوني شخص حقوقي: به اقامتگاه قانوني ثبت شده در پايگاه شناسه ملي اشخاص حقوقي مستقر در سازمان ثبت اسناد و املاك كشور اطلاق ميشود.
۲۶-۱- ساها (سامانه احراز هويت اشخاص): سامانه‌ای مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از طریق ارتباط با پايگاههاي ذیربط (از قبیل سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ثبت اسناد و املاك کشور، شرکت پست، سازمان امور مالیاتی) پاسخ به استعلام شرکت‌ها در مورد احراز هویت اشخاص مختلف و نشانی آن ها را تسهیل می‌نماید.
ماده ۲) ارایه هرگونه خدمات بيمهاي منوط به دارا بودن شناسه اختصاصی میباشد. هر متقاضي خدمات بيمهاي باید تنها دارای یک شناسه اختصاصی منحصر به فرد در هر موسسه باشد.
تبصره: شناسه اختصاصی می تواند یکی از شماره های یکتا (شماره ملی، شناسه ملی و شماره فراگیر اشخاص خارجی) باشد.
ماده ۳) قبل از ارايه هرگونه خدمات پایه لازم است نسبت به شناسایی کامل متقاضي خدمات بيمهاي اقدام شود.
ماده ۴) شناسایی متقاضي خدمات بيمهاي بر حسب نوع خدمات مورد تقاضای وی به دو نوع شناسایی اولیه و شناسایی کامل تقسیم میشود.
۱-۴- شناسائي اوليه شخص حقيقي:
شركت موظف است هنگام ارایه تمامی خدمات به متقاضي خدمات بيمهاي نسبت به شناسایی اولیه وي – به شـرح مندرج در این دستورالعمل – اقدام نـموده و اطلـاعات آن را در سیستمهای اطلاعاتی ثبت نماید. اطلاعات مورد نیاز شامل نام و نام خانوادگی، شماره ملی، تاریخ تولد، نام پدر، نشانی کامل، کدپستی محل سکونت، شماره تلفن و صندوق پست الکترونیک میباشد. شركت موظف است پس از اخذ اطلاعات فوق از متقاضي خدمات بيمهاي آنها را با مندرجات اصل کارت ملی وی تطبیق نماید.
تبصره: مدارك شناسائي اشخاص حقيقي خارجي عبارتند از:
۱. گذرنامهای که تاریخ انقضاء آن تمام نشده باشد و دارای اجازه اقامت معتبر باشد،
۲. دفترچه پناهندگی معتبر صادره نیروی انتظامی،
۳. کارت هویت معتبر و کارت خروجی مدت دار (آمایش) معتبر صادره وزارت کشور
۲-۴- شناسائي اوليه شخص حقوقي:
شناسائي اوليه شخص حقوقي براساس شناسة ملي و كدپستي اقامتگاه قانوني شخص حقوقي (مذكور در آئين نامه الزام استفاده از شناسة ملي اشخاص حقوقـي) و تطبيق آن با مدارک معتبر صـورت ميگيرد.
تبصره: لازم است شخص حقيقي معرفي شده از سوي شخص حقوقي متقاضي خدمات غيرپايه نيز مطابق مقررات بند ۱-۴- مورد شناسائي اوليه قرار گيرد.
۳-۴- شناسائي كامل شخص حقيقي:
شركت موظف است هنگام ارایه خدمات پایه به اشخاص حقيقي؛ علاوه بر شناسایی اولیه؛ نسبت به شناسایی کامل وی ظرف ۱۵ روز کاری اقدام نماید. شناسایی کامل شخص حقیقی از طریق دریافت اطلاعات مندرج در کارت ملی و استعلام صحت آن از طریق ساها صورت می پذیرد.
۴-۴- شناسائي كامل شخص حقوقي:
هنگام ارايه خدمات پایه به اشخاص حقوقی، شركت موظف است علاوه بر شناسایی اولیه، نسبت به شناسائي کامل وي اقدام نمايد. شناسایی کامل شخص حقوقی از طریق دریافت اطلاعات و مدارک لازم و استعلام صحت آن از طریق ساها صورت می پذیرد.
تبصره: لازم است شخص حقيقي معرفي شده از سوي شخص حقوقي متقاضي خدمات پايه نيز مطابق مقررات بند ۳-۴- مورد شناسائي کامل قرار گيرد.
ماده۵) در صورت کشف مغايرت پس از استعلام، لازم است ضمن اطلاع رسانی از روشهای مقتضي به مشتري از وی درخواست شود تا نسبت به رفع مغایرت اقدام نماید. در صورت عدم اصلاح مشخصات ظرف دو ماه ، ضمن توقف ارائه خدمت مراتب به واحد اطلاعات مالي گزارش شود.
ماده ۶) در صورتی که حق بيمه پرداختي توسط متقاضي خدمات بيمهاي در يک قرارداد بيمهاي بيشتر از سقف مقرر باشد، شرکت موظف است نسبت به تعيين سطح فعاليت متقاضي خدمات بيمه اقدام نماید. لازم است برآورد سطح فعالیت مورد انتظار وي مطابق دستورالعمل جداگانه‌ای که توسط دبیرخانه ارائه خواهد شد، تنظیم شود بگونه‌ای که امکان شناسایی و گزارش عملياتي که با سطح فعالیت تعیین شده مغایرت دارد، فراهم گردد.
تبصره۱: سازمانهاي دولتي و اشخاص حقوقي که بيش از ۵۰ درصد سهام آنها متعلق به دولت است از تعيين سطح فعاليت معاف هستند.
تبصره ۲: در صورت مخدوش بودن و یا وجود ابهام در خصوص اصالت مدارک شناسایی ارايه شده توسط متقاضي خدمات بيمه اي، متصـدیان شناسایی در شركت موظـف هستند با تحقـیق از سایر پایگاههای ذيربط، اخذ مدارک معتبر – طبق مقررات این دستورالعمل- و یا استعلام از مراجع ذیربط، نسبت به رفع ابهام و شناسایی متقاضي خدمات بيمه اي اقدام نمایند. در صورت عدم ابهام، لازم است موضوع به واحد اطلاعات مالی گزارش شود.
تبصره ۳: در صورت اطمينان از جعلی یا غير واقعي بودن مشخصات، شركت موظف است علاوه بر جلوگيري از ادامه خدمات، مراتب را بلافاصله در همان روز كاري به واحد اطلاعات مالی گزارش دهد.
تبصره۴: در صورت عدم ارائه اطلاعات و مدارک، پائين‌ترين سطح فعاليت در نظر گرفته ميشود. در صورتيکه حق بيمه پرداختي با سطح فعاليت اظهار شده توسط مشتري تناسب نداشته باشد، به عنوان گزارش معامله مشکوک به واحد اطلاعات مالی گزارش ميشود.
ماده۷) در موارد زير بايد تعيين سطح فعاليت مشتري مجدداً صورت پذيرد:
۱. در صورتيکه ظن به انجام عمليات پولشوئي توسط مشتري وجود دارد.
۲. در صورتيکه حق بيمه پرداختي يا نوع بيمه با سطح فعاليت مشتري مطابقت نداشته باشد.
۳. در صورتيکه تغيير عمده‌اي در خصوص نوع فعاليت و با ترکيب مالکيت اشخاص حقوقي رخ دهد.
۴. در صورت گذشتن ۳ سال از تعيين سطح قبلي
۵. در صورت درخواست واحد اطلاعات مالي
ماده۸) شركت باید اطلاعات اخذ شده از متقاضي خدمات بيمهاي را با مندرجات مدارک شناسایی معتبر تطبیق داده و از صحت آن اطمینان حاصل نمایند.
الف) تنها مدرک شناسایی معتبر برای اشخاص حقیقی کارت ملی است.
ب) مدارک شناسایی معتبر برای اشخاص حقوقی عبارتند از:
۱. گواهی نامه ثبت شرکت؛
۲. اظهارنامه ثبت شركت؛
۳. شرکت نامه؛
۴. اساسنامه؛
۵. روزنامه رسمی.
ماده ۹) چنانچه متقاضي خدمات بيمه اي مدارک شناسايي مذکور در ماده ۸ اين دستورالعمل را ارائه ننمايد، شركت بايد از ارائه خدمت به وي خودداري و مراتب را به واحد مبارزه با پولشوئي گزارش نمايد.
ماده ۱۰) در صورتي که شركت مشخصات درج شده مشتريان ثبت شده در سيستمهاي اطلاعاتي خود را درگذشته، با پايگاههاي ذيربط (از طریق ارتباط مستقیم با پایگاههای ذیربط و یا از طریق ارتباط غیرمستقیم به واسطه ساها) تطبيق نداده باشند، لازم است قبل از تمديد قرارداد، شناسائي کامل مشتريان مطابق اين دستورالعمل صورت پذيرد.
ماده۱۱) ارايه خدمات پایه به صورت الکترونیکی و بدون شناسایی کامل متقاضي خدمات بيمهاي و انجام هر گونه عمليات بيمهاي الکترونیکی غیر قابل ردیابی یا بی نام ممنوع است
ماده ۱۲) شركت باید هنگام ارايه خدمات پايه به متقاضي خدمات بيمهاي، آنها را متعهد نمايند که اطلاعات مورد درخواست شركت را که در اين دستورالعمل مشخص شده است ارايه کرده، مقررات مربوط به مبارزه با پولشويي را رعايت نمايند. تعهد فوق بايد به طور صريح و دقيق، برای متقاضي خدمات بيمهاي بیان شود. در صورت عدم پذیرش این تعهد از سوی وي و يا عدم رعایت آن توسط وی، لازم است ارايه خدمات متوقف شود.
ماده ۱۳) لازم است هنگام شناسایی اشخاص حقیقی یا حقوقی و در چارچوب ضوابط اين دستورالعمل؛ نشانی دقیق و کدپستی محل سکونت و یا اقامتگاه قانونی (در مورد شخص حقوقی)، شماره تلفن و یا دورنگار و صندوق پست الکترونيک وی اخذ شود.
تبصره۱: كدپستي و نشاني پستي و صندوق پست الکترونيک كه به شيوه فوق مستندسازي شده و در پرونده متقاضي و سیستمهای اطلاعاتی نگهداري ميشود، مبناي مكاتبات و ارتباطات عرضه كننده خدمات بيمه اي با متقاضي خواهد بود. عرضه كننده خدمات بيمه اي بايد در قرارداد با متقاضي، تاكيد نمايد كه وي موظف است هرگونه تغيير در موارد فوق را به شرکت اطلاع دهد.
تبصره ۲: در صورت وجود هرگونه تناقض بين كد پستي مندرج در كارت ملي با كد پستي ارائه شده، متقاضي موظف است نسبت به رفع تناقض به نحو مقتضي اقدام نمايد.
ماده ۱۳) مؤسسه بيمه موظف است جهت كنترل سقف سرمايه بيمه نامه هاي عمر، نسبت به راه اندازي بانك اطلاعاتي بيمه‌هاي عمر اقدام و اطلاعات مورد نياز بيمه مركزي را در اختيار آن قرار دهد. بيمه مركزي موظف است به تشخيص خود بخشي از اين اطلاعات را در اختيار ساير مؤسسات بيمه قرار دهد.
ماده ۱۴) عرضه‌كننده خدمات بيمهاي موظف است در تمامي فرم‌ها، نرم‌افزارها و سيستمهاي اطلاعاتي مورد استفاده، محل مناسبي براي درج شماره ملي، شناسه ملي، كد پستي و شماره فراگير اتباع خارجي پيش‌بيني نمايد و اين مشخصات را به طور كامل و دقيق دريافت و در فرم ها و نرم افزارهاي مربوط درج نمايد به نحوي كه امكان جستجو بر اساس شماره‌هاي مذكور در نرم‌افزارها فراهم شود.
ماده ۱۵) عرضه كننده خدمات بيمه اي موظف است در موارد زير اطلاعات مربوط به شناسايي متقاضي خدمات بيمهاي را بروزرساني نمايد:
الف) در زماني كه بر اساس شواهد و قرائن احتمال آن وجود داشته باشد كه وضعيت متقاضي خدمات بيمهاي تغييرات عمده‌اي پيدا نموده است.
ب) در صورتي كه عرضه‌كننده خدمات بيمهاي بر اساس شواهد و قرائن احتمال دهد متقاضي خدمات بيمهاي در جريان عمليات پولشويي قرار گرفته است.
ج)در مواقعی که به هر دلیل در مورد صحت اطلاعات قبلی به دست آمده، ابهام ایجاد شود.
ماده ۱۶) ارايه خدمات پايه به اشخاص حقيقي ايراني فاقد شماره ملي ممنوع است.
ماده ۱۷) در صورتی که شركت نسبت به ذینفع واقعی عمليات متقاضيان مظنون شود باید مشخصات متقاضي مذکور و ذینفع احتمالی را به عنوان عملیات مشکوک به پولشویی به واحد اطلاعات مالی گزارش دهد.
ماده ۱۸) بيمه مركزي باید بانک اطلاعات مربوط به شناسائي کامل و تعيين سطح فعاليت متقاضيان خدمات بيمه را ایجاد نموده و ترتیبی اتخاذ کند که اطلاعات مزبور در این بانک گردآوری، پردازش و به روز رسانی شده و به طور ماهانه بر اساس شیوه ارسالی که واحد اطلاعات مالی مشخص میسازد، در اختیار واحد اطلاعات مالی قرار گيرد.
تبصره: اطـلاعات یاد شـده بر اساس مقتضيات اعلام شده از سوي واحد اطـلاعات مالي تكميل ميگردد.
ماده ۱۹) شركت باید برنامه‌های آموزشی مستمری را در مورد چگونگی شناسایی متقاضيان خدمات بيمهاي برای کارکنان خود تدارک بینند. این برنامة آموزشی که حداقل شامل موارد زیر است، باید به گونه‌ای طراحی شود که کارکنان به شناخت کافی و منطقی نسبت به ضرورت، اهمیت و نحوة اجرای سیاست‌ها و رویه‌های شناسایی اشخاص دست یابند:
الف) سیاست‌های مربوط به پذیرش متقاضيان خدمات بيمهاي جدید و اسناد اطلاعات مورد نیاز؛
ب) نحوة جمع‌آوری اطلاعات مربوط به سابقة آنها؛
ج) نحوة اعمال سیاست‌های مربوط به شناسایی کامل آنها؛
د) نحوة بازبینی اسناد و مدارک و بروزرسانی آن؛
ه) نحوه اقدام موثر در صورت بروز مغایرت در اطلاعات و مدارک آنها.
ماده ۲۰) عرضه كننده خدمات بيمه اي موظف است آن دسته از اسناد و مداركي كه شورا مشخص مي‌سازد صرفا از طريق پست به نشاني پستي متقاضي ارسال نمايد.
تبصره: در مورد محل سكونت اشخاص حقيقي، كد پستي مندرج در كارت ملي و در مورد اقامتگاه قانوني اشخاص حقوقي، كد پستي مندرج در سامانه‌هاي ذيربط مبناي ارسال نامه به متقاضي خدمات بيمهاي قرار مي گيرد.
ماده ۲۱) زمان اجراي اين دستورالعمل يک ماه پس از ابلاغ آن از سوي شورا به بیمه مرکزي می باشد. در مدت مذکور شركت موظف است ضمن اطلاع رساني به متقاضيان خدمات بيمهاي، امکانات و تسهيلات لازم براي اجراي اين دستورالعمل را به گونهاي فراهم نمايند که اجراي آن، حتي الامکان موجب اخلال در امور مشتريان نشود. بيمه مرکزي موظف است حداکثر يک هفته پس از ابلاغ آن توسط شورا به موسسات بيمه ابلاغ نمايد.
اين دستورالعمل در ۲۱ ماده و ۱۱ تبصره در دوازدهمین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشوئی مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۹۰ به تصويب رسيد و از تاريخ ابلاغ، لاز‌م‌الاجراست.
دستورالعمل نحوه شناسايي عمليات بيمه اي مشكوك و مراقبت از اشخاص مظنون در مؤسسات بيمه
به منظور مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و همچنین فراهم آوردن تمهیدات لازم برای اجرای مواد قانون و آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی موضوع تصویب نامه شماره ۱۸۱۴۳۴/ت ۴۳۱۸۲ ک مورخ ۱۴/۹/۱۳۸۸ وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامههای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، «دستورالعمل نحوه شناسايي عمليات بيمه اي مشكوك و مراقبت از اشخاص مظنون در مؤسسات بيمه » به شرح ذیل ابلاغ میشود:
ماده ۱) اصطلاحات و عبارات به كار رفته در اين دستورالعمل به شرح زير تعريف مي‌شوند:
۱-۱- قانون: قانون مبارزه با پولشويي – مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶ مجلس شوراي اسلامي.
۲-۱- آئيننامه: آييننامه اجرايي قانون مبارزه با پولشويي مصوب ۱۴/۰۹/۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن.
۳-۱- شورا: شوراي عالي مبارزه با پولشويي موضوع ماده ۴ قانون.
۴-۱- دبيرخانه: دبيرخانه شوراي‌عالي مبارزه با پولشويي موضوع تبصره ۱ ماده ۴ قانون.
۵-۱- واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارشهاي عمليات مشکوک به مراجع ذیربط را به عهده دارد؛ به شرح مذکور در ماده ۳۸ آییننامه.
۶-۱- واحد مبارزه با پولشويی: واحدي است مستقر در شركت که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهدهدار تكاليف مقرر در مواد ۱۸ و ۱۹ آييننامه ميباشد.
۷-۱- بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران.
۸-۱- مؤسسه بيمه: هر يك از مؤسسات بيمه مستقيم يا اتكايي كه داراي مجوز فعاليت از بيمه مركزي مي باشند.
۹-۱- شركت: بيمه مركزي و هر يك از مؤسسات بيمه موضوع بند ۸-۱.
۱۰-۱- بيمهنامه يا قرارداد بيمه: سندي كتبي مشتمل بر مشخصات و تعهدات بيمه‌گر و بيمه‌گذار و شرايط عقد بيمه.
۱۱-۱- بیمهگذار: شخص حقيقي يا حقوقي است كه مشخصات وي در بيمهنامه يا قرارداد بيمه ذكر گرديده و متعهد پرداخت حق بيمه است.
۱۲-۱- الحاقيه: سندي كه هر گونه تغيير در بيمهنامه يا قرارداد بيمه از طريق آن صورت مي گيرد و جزء لاينفك بيمه نامه محسوب ميشود.
۱۳-۱- خدمات بيمهاي: شامل عرضه بيمه مستقيم و اتكايي، خدمات واسطه‌گري بيمه و خدمات ارزيابي خسارت بيمهاي.
۱۴-۱- عرضه كننده خدمات بيمهاي: شامل بيمه مركزي، موسسات بيمه مستقيم و اتكايي، نمايندگان بيمه، دلالان رسمي بيمه و ارزيابان خسارت بيمهاي.
۱۵-۱- متقاضي خدمات بيمهاي: هر شخص حقيقي يا حقوقي يا نماينده قانوني ايشان كه براي استفاده از خدمات بيمهاي، به عرضه‌كننده خدمات بيمهاي مراجعه مي‌كند.
۱۶-۱- شناسايي: تطبيق و ثبت مشخصات اظهارشده توسط متقاضي خدمات بيمهاي با مدارك شناسايي و در صورت اقدام توسط نماينده يا وكيل وي علاوه بر ثبت مشخصات وكيل يا نماينده، ثبت مشخصات اصيل در فرم‌هاي مربوط به متقاضي خدمات بيمهاي به هنگام ارائه خدمات.
۱۷-۱- ساها (سامانه احراز هويت اشخاص): سامانه‌ای مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از طریق ارتباط با پايگاههاي ذیربط ( از قبیل سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ثبت اسناد و املاك کشور، شرکت پست، سازمان امور مالیاتی) پاسخ به استعلام شرکت‌ها در مورد احراز هویت اشخاص مختلف و نشانی آن ها را تسهیل می‌نماید.
۱۸-۱- معاملات و عمليات بيمهاي مشكوك: معاملات و عملياتي كه عرضه‌كنندگان خدمات بيمهاي با در اختيار داشتن اطلاعات و با قرائن و شواهد منطقي ظن پيدا مي‌كنند كه اين عمليات به منظور پولشويي انجام ميشود.
تبصره: منظور از قراين و شواهد منطقي عبارت است از شرايط و مقتضياتي كه يك انسان متعارف را وادار به تحقيق در خصوص منشاء مال و انگيزه انجام معامله بيمهاي مينمايد.
۱۹-۱- سامانه جمع‌آوری معاملات مشکوک: سامانه‌اي است مستقر در واحد اطلاعات مالي که به منظور جمعآوري گزارشهاي معاملات مشکوک به پولشويي و تامين مالي تروريسم و اطلاعات مربوط به آنها از سازمانهاي مشمول قانون، طراحي و راه اندازي شده است.
۲۰-۱- اشخاص مظنون: كليه اشخاص حقيقي و حقوقي كه اسامي و مشخصات آنها به جهت ظن به ارتباط با فعاليت هاي پولشويي از سوي واحد اطلاعات مالي تعيين و از طريق آن به شركت اعلام ميشود.
ماده ۲) دريافت و پرداخت هر گونه وجه توسط عرضه كنندگان خدمات بيمه اي بابت ارائه خدمات صرفاً از طريق سيستم بانكي مجاز است.
ماده۳) تمامي كاركنان، نمايندگان، دلالان و عرضه كنندگان خدمات بيمه اي موظفند درصورت مشاهده معاملات و عملیات بیمه‌ای مشکوک، به استناد ماده ۲۵ آیین نامه بدون اطلاع متقاضي خدمات بيمهاي، بلافاصله مراتب را به مسئول مبارزه با پولشویی در شركت به نحو مقتضی منعکس نمایند. واحد مبارزه با پولشویی موظف است در همان روز کاري نسبت به ارسال کلیه گزارشهای واصله از طریق سامانه جمعآوري گزارش عمليات مشكوك به واحد اطلاعات مالی اقدام نماید. در هر مرحله ارسال گزارشات، بايد محرمانه بودن رعایت شود.
تبصره۱: فهرست معاملات و عمليات مشكوك از سوي واحد اطلاعات مالي به واحد مبارزه با پولشوئي ابلاغ ميشود.
تبصره۲: ملاك تشخيص معاملات و عمليات مشكوك، ظن مبتني بر قرائن و شواهد منطقي كاركنان شركت ميباشد و معيارهاي ارائه شده در فهرست پيوست صرفاً بخشي از اين معيارها را در بر ميگيرد.
ماده ۴) ارسال گزارش عملیات مشکوک و نیز سایر گزارش‌هایی که شركت موظف به ارسال آن به واحد اطلاعات مالي است، بیانگر هیچ گونه اتهامي به افراد نبوده و اعلام آن به مرجع مذکور، افشای اسرار شخصی محسوب نمی‌گردد و در نتیجه هیچ اتهامی از این بابت متوجه گزارش‌دهندگان نخواهد بود.
ماده ۵) شركت موظف است در چارچوب مقررات مربوط، رویه‌های قابل اتکایی را جهت اقدامات مرتبط با کشف عملیات مشکوک و گزارش‌دهی آن، تدوین نماید.
تبصره: اطمینان از حسن اجرای رویه‌های کشف موارد مشکوک و همچنین بررسی، ارزیابی و در صورت نیاز بازبینی فرآیندهای شناسایی و کشف موارد مشکوک به عهده واحد مبارزه با پولشویی شركت میباشد.
ماده ۶) واحد مبارزه با پولشویی شركت موظف است علاوه بر ارسال گزارش عملیات مشکوک به واحد اطلاعات مالی (گزارش هاي معمول)، با استفاده از روشهایی مانند تطبيق اطلاعات با يکديگر نسبت به کشف عملیات مشکوک اقدام و مراتب را به واحد اطلاعات مالی گزارش نمایند.
ماده ۷) بيمه مرکزي موظف است علاوه بر گزارشهای موضوع ماده ۳ با به کارگیری ابزارهای سیستمی نسبت به کشف عملیات مشکوک از طریق پردازش اطلاعات موجود اقدام نماید و مراتب را به اطلاع واحد اطلاعات مالی برساند.
ماده ۸) افشاي مفاد گزارش معاملات و عمليات مشکوک به پولشویی ، تحت هر عنوان به غیر از مراجع ذیصلاح ممنوع است و با متخلفان برابر قانون رفتار خواهد شد.
ماده ۹) در جهت اجرای صحیح مفاد این دستورالعمل، شركت ملزم است دسترسی لازم به پرونده متقاضي خدمات بيمهاي، سوابق عملیات بيمهاي و مالی آنان را براي واحد مبارزه با پولشوئي فراهم نمايد.
ماده ۱۰) مسئول واحد مبارزه با پولشویی موظف است پس از دريافت شناسه کاربري سامانه جمع آوري گزارش عملیات مشکوک ، نسبت به حفاظت از آن دقت لازم را داشته باشد. بديهي است با توجه به محرمانه بودن اطلاعات اين سامانه، در صورت افشا و هرگونه استفاده غير مجاز با متخلف برابر قانون رفتار ميشود.
ماده ۱۱) واحد مبارزه با پولشوئي در خصوص معاملات و عملیات مشکوک وظایف و مسئولیت‌هایی بر عهده دارد که شامل موارد زیر میباشد:
الف- آموزش کارکنان ؛
ب- اطمینان از حسن اجرای رویه‌های کشف موارد مشکوک؛
ج- نظارت بر استقرار سیستمهای کنترل داخلی و اجرای صحیح آن؛
د- بررسی، ارزیابی و در صورت نیاز بازبینی فرایندهای شناسایی و اطمينان از قابل اتكاء بودن اين فرآيندها؛
ه- ارجاع معاملات و عملیات مشكوك به واحد اطلاعات مالي؛
ماده۱۲) مسئول واحد مبارزه با پولشویی موظف است با بررسي روزانه سامانه جمع آوري گزارش عملیات مشکوک، نسبت به پاسخگويي به استعلامات مندرج در آن حداکثر تا ۴ روز کاري اقدام و اطلاعات مورد نياز را در قالب تعيين شده و از طريق سامانه مذکور به واحد اطلاعات مالی ارسال نمايد.
ماده۱۳) واحد مبارزه با پولشوئي موظف است عملیات اشخاص مظنون را زیر نظر داشته، هنگام ارايه خدمات به آنان دقت و نظارت بیشتری به عمل آورده، عملیات بيمهاي و عملکرد مالی آنان را به طور مداوم زیر نظر داشته و بر حسب نظر واحد اطلاعات مالی در خصوص آنها اقدام نمایند و مراتب را ظرف همان روز کاري به آن واحد گزارش دهد.
ماده ۱۴) واحد مبارزه با پولشوئي موظف است اسامي و مشخصات اشخاص مظنون را محرمانه تلقي نموده، آن ها را صرفاً در اختيار كاركنان ذي ربط خود قرار دهد. در صورت افشا و هرگونه استفاده غير مجاز از اطلاعات مذكور با متخلفين برابر قانون رفتار خواهد شد.
ماده ۱۵) شركت موظف است بلافاصله پس از دريافت اسامي و مشخصات اشخاص مظنون، نسبت به
بروز رساني فهرست مربوط اقدام نمايد به نحوي كه فهرست اشخاص مظنون به همراه آخرين اصلاحات آن همواره در اختيار كاركنان ذي ربط قرار داشته باشد.
ماده ۱۶) شركت موظف است نرم افزار ها و برنامه هاي مربوط به ارائه خدمات بيمه اي خود را به نحوي تنظيم نمايد كه ارائه كليه خدمات به اشخاص مظنون صرفاً در چارچوب دستورالعمل هاي واحد اطلاعات مالي انجام پذيرد. همچنين نرم افزارهاي مربوط بايد به نحوي طراحي شود كه قابليت تهيه و ارسال گزارش هاي مورد نياز واحد اطلاعات مالي را فراهم نماید.
ماده ۱۷) واحد مبارزه با پولشویی موظف است هر سه ماه یک بار گزارش جامعی از کلیه اقداماتی که در اجرای این دستورالعمل انجام داده است به دبیرخانه ارسال نماید.
اين دستورالعمل در هفده ماده و چهار تبصره در دوازدهمین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشوئی مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۹۰ به تصويب رسيد و از تاريخ ابلاغ، لازم الاجراست.
دستورالعمل مبارزه با پولشويي در عمليات بیمه‌ای اتكايي خارجي و معاملات برون مرزي
به منظور مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و همچنین فراهم آوردن تمهیدات لازم برای اجرای مواد ۳۱، ۳۲ آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی موضوع تصویب نامه شماره ۱۸۱۴۳۴/ت ۴۳۱۸۲ ک مورخ ۱۴/۹/۱۳۸۸ وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامههای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، « دستورالعمل مبارزه با پولشويي در عمليات بیمه‌ای اتكايي خارجي و معاملات برون مرزي » به شرح ذیل ابلاغ میشود:
ماده ۱) اصطلاحات و عبارات به كار رفته در اين دستورالعمل به شرح زير تعريف مي‌شوند:
۱-۱- قانون: قانون مبارزه با پولشويي – مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶ مجلس شوراي اسلامي.
۲-۱- آئيننامه: آييننامه اجرايي قانون مبارزه با پولشويي مصوب ۱۴/۰۹/۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن.
۳-۱- شورا: شوراي عالي مبارزه با پولشويي موضوع ماده ۴ قانون.
۴-۱- دبيرخانه: دبيرخانه شوراي‌عالي مبارزه با پولشويي موضوع تبصره ۱ ماده ۴ قانون.
۵-۱- واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارشهاي عمليات مشکوک به مراجع ذیربط را به عهده دارد؛ به شرح مذکور در ماده ۳۸ آییننامه.
۶-۱- واحد مبارزه با پولشويی: واحدي است مستقر در شركت که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهدهدار تكاليف مقرر در مواد ۱۸ و ۱۹ آييننامه ميباشد.
۷-۱- بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران.
۸-۱- مؤسسه بيمه: هر يك از مؤسسات بيمه مستقيم يا اتكايي كه داراي مجوز فعاليت از بيمه مركزي مي باشند.
۹-۱- شركت: بيمه مركزي و هر يك از مؤسسات بيمه موضوع بند ۸-۱.
۱۰-۱- واحد برون مرزي: دفتر نمايندگي، دلالي رسمي بيمه و يا شعبه موسسه بيمه در خارج از کشور؛
۱۱-۱- کشور مقصد: کشور محل استقرار واحد برون مرزي موسسه بيمه؛
۱۲-۱-عمليات اتكايي خارجي: هر گونه واگذاري ريسك به خارج و يا قبولي ريسك از موسسات بيمه خارجي توسط شركتهاي بيمه ايراني
ماده ۲) شركت در عمليات اتكايي خارجي و معاملات برون مرزي خود با كشورهاي خارجي، موظف است ترتيبي اتخاذ نمايد که قوانين و مقررات مبارزه با پولشويي و دستورالعمل ها و بخشنامه هاي مربوط، به طور کامل رعايت گردد.
ماده ۳) شركت موظف است در خصوص رعايت قوانين و مقررات مبارزه با پولشويي در معاملات اتكايي خود، به ترتيب زير اقدام نمايد:
۱-۳- برنامه هاي آموزشي لازم را در زمينه مقررات مبارزه با پول شويي و شيوه اجراي وظايف محوله براي کارکنان بخش عمليات اتكايي خارجي و معاملات برون مرزي خود با هماهنگي دبيرخانه طراحي و اجرا نمايد.
۲-۳- در عمليات اتكايي خارجي و معاملات برون مرزي خود (اعم از واگذاري يا قبولي) با دلالان رسمي بيمه و بيمه گران اتكايي خارجي معتبر مستقر در كشورهايي معامله نمايد كه مقررات مبارزه با پولشويي مطابق استانداردهاي بين المللي در آن حاکم باشد.
۳-۳- در معاملات خود با كشورها و مناطقي كه از سوي دبيرخانه به عنوان مناطق پرخطر از نظر پولشويي اعلام مي گردد، مراقبت لازم را بعمل آورد. در اين زمينه لازم است گزارش معاملات مذكوربه اطلاع واحد اطلاعات مالي برسد.
۴-۳- در عمليات اتكايي خارجي و معاملات برون مرزي با شركتهاي بيمه خارجي، نقل و انتقال پول صرفا از طريق بانكها و صرافي هاي داراي مجوز از بانك مركزي ج.ا.ايران با رعايت قوانين و مقررات مربوط مجاز است.
ماده ۴) مؤسسه بيمه اي كه داراي واحدهاي برون مرزي (اعم از نمايندگي، شعبه يا ساير واحدهاي مشابه) مي باشد موظف است ترتيبي اتخاذ نمايد که قوانين و مقررات مبارزه با پولشويي و دستورالعمل هاي مربوط، جهت اجرا به واحدهاي مذکور ابلاغ و بر رعايت آن نظارت نمايد.
ماده ۵) مؤسسات بيمه موظفند در خصوص رعايت قوانين و مقررات مبارزه با پولشويي در واحدهاي برون مرزي خود در کشورهاي مقصد، به ترتيب زير اقدام نمايند:
۱-۵- برنامه هاي آموزشي لازم را در زمينه مقررات مبارزه با پولشويي و شيوه اجراي وظايف محوله براي کارکنان واحدهاي برون مرزي خود با هماهنگي دبيرخانه طراحي و اجرا نمايند.
۲-۵- شرکت در بازرسي هاي خود از واحدهاي برون مرزي موظف است رعايت مقررات مربوط به مبارزه با پولشويي را مدنظر قرار دهد.
اين دستورالعمل در پنج ماده در دوازدهیمن جلسه شورای عالی مبارزه با پولشوئی مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۹۰ به تصويب رسيد و از تاريخ ابلاغ، لازم الاجراست.
دستورالعمل مبارزه با پولشويي در حوزة ارائه خدمات بیمه الکترونیکی
به منظور مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و همچنین فراهم آوردن تمهیدات لازم برای اجرای آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی موضوع تصویب نامه شماره ۱۸۱۴۳۴/ت ۴۳۱۸۲ ک مورخ ۱۴/۹/۱۳۸۸ وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامههای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، «دستورالعمل مبارزه با پولشويي در حوزة ارائه خدمات بیمه الکترونیکی» به شرح ذیل ابلاغ میشود:
ماده ۱) اصطلاحات و عبارات به كار رفته در اين دستورالعمل به شرح زير تعريف مي‌شوند:
۱-۱- قانون: قانون مبارزه با پولشويي – مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶ مجلس شوراي اسلامي.
۲-۱- آئيننامه: آييننامه اجرايي قانون مبارزه با پولشويي مصوب ۱۴/۰۹/۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن.
۳-۱- شورا: شوراي عالي مبارزه با پولشويي موضوع ماده ۴ قانون.
۴-۱- دبيرخانه: دبيرخانه شوراي‌عالي مبارزه با پولشويي موضوع تبصره ۱ ماده ۴ قانون.
۵-۱- بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران.
۶-۱- مؤسسه بيمه: هر يك از مؤسسات بيمه مستقيم يا اتكايي كه داراي مجوز فعاليت از بيمه مركزي مي باشند.
۷-۱- شركت: بيمه مركزي و هر يك از مؤسسات بيمه موضوع بند ۶-۱.
۸-۱- واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارشهاي عمليات مشکوک به مراجع ذیربط را به عهده دارد؛ به شرح مذکور در ماده ۳۸ آییننامه.
۹-۱- واحد مبارزه با پولشويی: واحدي است مستقر در شركت که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهدهدار تكاليف مقرر در مواد ۱۸ و ۱۹ آييننامه ميباشد.
۱۰-۱- بيمه نامه يا قرارداد بيمه: سندي كتبي مشتمل بر مشخصات و تعهدات بيمه‌گر و بيمه‌گذار و شرايط عقد بيمه.
۱۱-۱- بیمه گذار: شخص حقيقي يا حقوقي است كه مشخصات وي در بيمهنامه يا قرارداد بيمه ذكر گرديده و متعهد پرداخت حق بيمه است.
۱۲-۱- الحاقيه: سندي كه هر گونه تغيير در بيمهنامه يا قرارداد بيمه از طريق آن صورت مي گيرد و جزء لاينفك بيمه نامه محسوب ميشود.
۱۳-۱- خدمات بيمهاي: شامل عرضه بيمه مستقيم و اتكايي، خدمات واسطه‌گري بيمه و خدمات ارزيابي خسارت بيمهاي.
۱۴-۱- عرضه كننده خدمات بيمهاي: شامل بيمه مركزي، موسسات بيمه مستقيم و اتكايي، نمايندگان بيمه، دلالان رسمي بيمه و ارزيابان خسارت بيمهاي.
۱۵-۱- متقاضي خدمات بيمهاي: هر شخص حقيقي يا حقوقي يا نماينده قانوني ايشان كه براي استفاده از خدمات بيمهاي، به عرضه‌كننده خدمات بيمهاي مراجعه مي‌كند.
۱۶-۱- شناسايي: تطبيق و ثبت مشخصات اظهارشده توسط متقاضي خدمات بيمهاي با مدارك شناسايي و در صورت اقدام توسط نماينده يا وكيل وي علاوه بر ثبت مشخصات وكيل يا نماينده، ثبت مشخصات اصيل در فرم‌هاي مربوط به متقاضي خدمات بيمهاي به هنگام ارائه خدمات.
۱-۱۶-۱- شناسایی اولیه: تطبیق و ثبت مشخصات اظهار شده توسط متقاضي خدمات بيمهاي با مدارک شناسایی و در صورت اقدام توسط وكيل يا نماینده قانونی، علاوه بر ثبت مشخصات وكيل رسمي يا نماینده قانونی، ثبت مشخصات اصیل.
۲-۱۶-۱- شناسایی کامل: شناسایی دقیق متقاضي خدمات بيمهاي به هنگام ارایه خدمات پایه به شرح مذکور در “دستورالعمل شناسائي متقاضيان خدمات بيمه اي”.
۱۷-۱- شناسه ملي اشخاص حقوقي: شماره منحصر به فردي كه بر اساس تصويب‌نامه شماره ۱۶۱۶۹/ت۳۹۲۷۱ه مورخ ۲۹/۱/۱۳۸۸ هيات محترم وزيران به تمامي اشخاص حقوقي اختصاص مي‌يابد.
۱۸-۱- شماره فراگير اشخاص خارجي: شماره منحصر به فردي كه مطابق تصويب‌نامه شماره ۱۶۱۷۳/ت۴۰۲۶۶ه مورخ ۲۹/۱/۱۳۸۸ هيات محترم وزيران به تمامي اتباع خارجي مرتبط با جمهوري اسلامي ايران توسط پايگاه ملي اطلاعات اتباع خارجي اختصاص مي‌يابد.
۱۹-۱- ساها (سامانه احراز هويت اشخاص): سامانه‌ای مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از طریق ارتباط با پايگاههاي ذیربط ( از قبیل سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ثبت اسناد و املاك کشور، شرکت پست، سازمان امور مالیاتی) پاسخ به استعلام شرکت‌ها در مورد احراز هویت اشخاص مختلف و نشانی آن ها را تسهیل می‌نماید.
۲۰-۱- معاملات و عمليات بيمهاي مشكوك: معاملات و عملياتي كه عرضه‌كنندگان خدمات بيمهاي با در اختيار داشتن اطلاعات و با قرائن و شواهد منطقي ظن پيدا مي‌كنند كه اين عمليات به منظور پولشويي انجام ميشود.
تبصره: منظور از قراين و شواهد منطقي عبارت است از شرايط و مقتضياتي كه يك انسان متعارف را وادار به تحقيق در خصوص منشاء مال و انگيزه انجام عملیات بيمهاي مينمايد.
۲۱-۱- خدمات بيمه الكترونيكي: امکانی است که طی آن ارايه خدمات بيمهاي به متقاضي از طریق زیرساختهای الکترونیکی به صورت مراجعه غیرحضوری انجام میشود.
۲۲-۱- موسسات اعتباری: بانک‌ها (اعم از بانک‌هاي ايراني و شعب و نمايندگي بانک‌هاي خارجي مستقر در جمهوری اسلامی ايران)، موسسات اعتباري غيربانکي، تعاوني‌هاي اعتبار، صندوق‌هاي قرض‌الحسنه كه با مجوز بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران فعاليت دارند.
۲۳-۱-کارت پرداخت: عبارت است از انواع کارت های فیزیکی یا مجازی صادر شده توسط موسسات اعتباری که به دارنده آن امکان پرداخت و یا انتقال وجه به شخص دیگر را فراهم می سازد.
۲۴-۱- ابزار شناسایی: عبارت است از شناسه اطلاعاتی (الکترونیکی)، فیزیکی یا ترکیبی از هر دو که با استفاده از آن مشتری نسبت به اخذ خدمات الكترونيكي از درگاه های غیرحضوری اقدام می‌نماید.
۲۵-۱- ابزار پذيرش: عبارت است از دستگاهی فیزيکی یا سامانه‌ای الکترونیکی که می توان با استفاده از یک یا چند نوع ابزار شناسایی نسبت به انجام عملیات و اخذ خدمات اقدام نمود. ابزار پذیرش می تواند فیزیکی (مانند خودپرداز و یا پایانه های فروش) و یا مجازی (مانند درگاه های اینترنتی شرکتهای بیمه) باشد.
۲۶-۱- مراجعه حضوری: عبارت است از مراجعه متقاضي به عرضه كنندگان خدمات بيمه اي برای دریافت خدمات بيمه اي.
۲۷-۱- مراجعه غیرحضوری: عبارت است از مراجعه متقاضي با انواع ابزارهای پذیرش از طريق ابزار شناسایی و بدون مراوده با نیروی انسانی.
ماده ۲) صدور هرگونه ابزار شناسايي بايد پس از شناسايي كامل متقاضي و ثبت تطبيقي مشخصات هويتي با مشخصات ابزار شناسايي صورت پذيرد.
ماده ۳) به منظور دریافت ابزارهاي شناسايي، حضور متقاضي و شناسایی اولیه وی ضرورت دارد.
ماده ۴) مسئولیت استفاده و حفاظت از ابزارهای شناسایی صرفا به عهده متقاضي است. وی باید تعهد دهد که هيچ شخصي غير از وي، از ابزار شناسايي استفاده نخواهد کرد. در غير اين صورت علاوه بر توقف ارايه خدمات، مطابق قوانین با وی برخورد خواهد شد.
ماده ۵) واريز وجوه در خدمات الکترونیکی، منحصراً از طريق حساب معرفي شدة متقاضي نزد يكي از مؤسسات اعتباري امكان‌پذير است.
ماده ۶) سامانه الکترونیکی مورد استفاده براي انجام معاملات و ارايه خدمات الکترونیکی، باید امکان ثبت، نگهداری و تهیه گزارش از سابقه تمامی عملیات متقاضيان را داشته باشد.
ماده ۷) شرکت موظف است سیستمهای نرم‌افزاری خود را بگونه‌ای طراحی و پیاده‌سازی نماید تا امكان استفاده از سامانه ساها برای استعلام صحت اطلاعات هویتی وکدپستی محل سکونت اشخاص حقیقی و حقوقی وجود داشته باشد.
ماده ۸) شرکت موظف است در تمامی نرم افزارهای کاربردی (صدور و پرداخت خسارت)، سامانه‌ها و سیستم های اطلاعاتی که عملیات بیمه ای و مالی در آنها ثبت می شود، محل لازم برای درج شماره های معتبر (شماره ملی، شناسه ملی و شماره فراگیر اتباع بیگانه) و کد پستی را پیش بینی نموده و امکان جستجو بر اساس شماره های مذکور را در نرم افزارها فراهم نماید.
ماده ۹) شركت موظف است در مراجعات غیرحضوری متقاضي خدمات بيمه اي، هویت وي را از طريق ابزارهای شناسایی با اطلاعات شناسایی متقاضي خدمات بيمه اي تطبيق دهد.
تبصره: شناسایی اوليه متقاضي خدمات بيمه اي به صورت الکترونیکی در مواردی که وی از گواهی های امضای دیجیتال صادرشده توسط مراکز گواهی دیجیتال معتبر دارای مجوز از مرکز صدورگواهی ریشه وزارت صنعت، معدن وتجارت و یا ارسال اسناد و مدارک لازم برای شناسایی استفاده نماید، بلامانع است.
ماده ۱۰) موسسات بیمه موظفند تمهيدات لازم را به منظور طراحي و اجراي سامانه هاي اطلاعاتي زير فراهم نمايند:
– بانك جامع اطلاعات بيمه گذاران و بيمه شدگان.
– بانك اطلاعاتي جامع مؤسسين، سهامداران شركتهاي بيمه، نمايندگان و دلالان رسمي آنها.
ماده۱۱) شركت موظف است سامانه جامع اطلاعاتي بيمهنامه بار را به گونهاي فراهم نمايد تا امكان استعلام برخط مراجع ذيربط از اين سامانه وجود داشته باشد.
ماده۱۲) بيمه مركزي موظف است بانكهاي اطلاعاتي طراحي شده در مواد ۱۰ و ۱۱ را در اختیار واحد اطلاعات مالي قرار دهد. شركت نيز موظف است اطلاعاتي را كه واحد اطلاعات مالي در راستاي مبارزه با پولشوئي از آنها تقاضا مينمايد در اختيار آن واحد قرار دهد.
اين دستورالعمل در دوازده ماده و دو تبصره در دوازدهمین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشوئی مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۹۰ به تصويب رسيد و از تاريخ ابلاغ، لازم الاجراست.
دستورالعمل ساختار و وظايف واحد مبارزه با پولشويي در صنعت بيمه
به منظور مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و همچنین فراهم آوردن تمهیدات لازم برای اجرای مواد ۱۸و ۱۹ آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی موضوع تصویب نامه شماره ۱۸۱۴۳۴/ت ۴۳۱۸۲ ک مورخ ۱۴/۹/۱۳۸۸ وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامههای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، «دستورالعمل ساختار و وظايف واحد مبارزه با پولشويي در صنعت بيمه » به شرح ذیل ابلاغ میشود:
ماده ۱) اصطلاحات و عبارات به كار رفته در اين دستورالعمل به شرح زير تعريف مي‌شوند:
۱-۱- قانون: قانون مبارزه با پولشويي – مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶ مجلس شوراي اسلامي.
۲-۱- آئيننامه: آييننامه اجرايي قانون مبارزه با پولشويي مصوب ۱۴/۰۹/۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن.
۳-۱- شورا: شوراي عالي مبارزه با پولشويي موضوع ماده ۴ قانون.
۴-۱- دبيرخانه: دبيرخانه شوراي‌عالي مبارزه با پولشويي موضوع تبصره ۱ ماده ۴ قانون.
۵-۱- واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارشهاي عمليات مشکوک به مراجع ذیربط را به عهده دارد ؛ به شرح مذکور در ماده ۳۸ آییننامه.
۶-۱- واحد مبارزه با پولشويی: واحدي است مستقر در شركت که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهدهدار تكاليف مقرر در مواد ۱۸ و ۱۹ آييننامه ميباشد.
۷-۱- بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران.
۸-۱- مؤسسه بيمه: هر يك از مؤسسات بيمه مستقيم يا اتكايي كه داراي مجوز فعاليت از بيمه مركزي مي باشند.
۹-۱- شركت: بيمه مركزي و هر يك از مؤسسات بيمه موضوع بند ۸-۱.
۱۰-۱- بيمهنامه يا قرارداد بيمه: سندي كتبي مشتمل بر مشخصات و تعهدات بيمه‌گر و بيمه‌گذار و شرايط عقد بيمه.
۱۱-۱- بیمهگذار: شخص حقيقي يا حقوقي است كه مشخصات وي در بيمهنامه يا قرارداد بيمه ذكر گرديده و متعهد پرداخت حق بيمه است.
۱۲-۱- حق‌بيمه: وجهي كه بيمه‌گذار بابت تعهدات بيمه‌گر به وي مي‌پردازد.
۱۳-۱- الحاقيه: سندي كه هر گونه تغيير در بيمهنامه يا قرارداد بيمه از طريق آن صورت مي گيرد و جزء لاينفك بيمه نامه محسوب ميشود.
۱۴-۱- خدمات بيمهاي: شامل عرضه بيمه مستقيم و اتكايي، خدمات واسطه‌گري بيمه و خدمات ارزيابي خسارت بيمهاي.
۱۵-۱- عرضه كننده خدمات بيمهاي: شامل بيمه مركزي، موسسات بيمه مستقيم و اتكايي، نمايندگان بيمه، دلالان رسمي بيمه و ارزيابان خسارت بيمهاي.
۱۶-۱- متقاضي خدمات بيمهاي: هر شخص حقيقي يا حقوقي يا نماينده قانوني ايشان كه براي استفاده از خدمات بيمهاي، به عرضه‌كننده خدمات بيمهاي مراجعه مي‌كند.
۱۷-۱- شناسايي: تطبيق و ثبت مشخصات اظهارشده توسط متقاضي خدمات بيمهاي با مدارك شناسايي و در صورت اقدام توسط نماينده يا وكيل وي علاوه بر ثبت مشخصات وكيل يا نماينده، ثبت مشخصات اصيل در فرم‌هاي مربوط به متقاضي خدمات بيمهاي به هنگام ارائه خدمات.
۱۸-۱- ساها (سامانه احراز هويت اشخاص): سامانه‌ای مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از طریق ارتباط با پايگاههاي ذیربط ( از قبیل سازمان ثبت احوال کشور، سازمان ثبت اسناد و املاك کشور، شرکت پست، سازمان امور مالیاتی) پاسخ به استعلام شرکت‌ها در مورد احراز هویت اشخاص مختلف و نشانی آن ها را تسهیل می‌نماید.
۱۹-۱- معاملات و عمليات بيمهاي مشكوك: معاملات و عملياتي كه عرضه‌كنندگان خدمات بيمهاي با در اختيار داشتن اطلاعات و با قرائن و شواهد منطقي ظن پيدا مي‌كنند كه اين عمليات به منظور پولشويي انجام ميشود.
تبصره: منظور از قراين و شواهد منطقي عبارت است از شرايط و مقتضياتي كه يك انسان متعارف را وادار به تحقيق در خصوص منشاء مال و انگيزه انجام عملیات بيمهاي مينمايد.
ماده ۲) بيمه مركزي و موسسات بيمه موظفند واحدي مستقل و يا يكي از واحدهاي ذيربط خود را با توجه به وسعت و گستردگي سازماني به عنوان “واحد مبارزه با پولشويي” تعيين و مسئول آن را به دبيرخانه معرفي نمايند. مؤسسات بيمه همچنین موظفند مسئول واحد مبارزه با پولشويي خود را به بيمه مركزي نيز معرفي نمايند.
تبصره: واحد مبارزه با پولشويي در مؤسسات بيمه مستقيماً تحت نظر بالاترين مقام مؤسسه و در بيمه مركزي تحت نظر رييس كل فعاليت خواهد نمود.
ماده ۳) بيمه مركزي و موسسات بيمه موظفند متناسب با گستره تشكيلات و فعاليت خود، ترتيبات لازم را به گونهاي اتخاذ نمايند كه اطمينان لازم براي اجراي قوانين و مقررات مربوط به مبارزه با پولشويي حاصل گردد.
ماده ۴) وظايف واحد مبارزه با پولشويي به شرح زير ميباشد:
الف) بررسي، تحقيق، اولويت‌بندي و اعلام نظر در مورد گزارشهاي دريافتي.
ب) ارسال فوري و محرمانه گزارشهاي مذكور بدون اطلاع متقاضي خدمات بيمه اي در قالب فرم‌هاي مشخص شده به واحد اطلاعات مالي.
ج) نظارت بر فعاليت متقاضيان خدمات بيمهاي
د) تامين اطلاعات تكميلي مورد نياز واحد اطلاعات مالي و ساير مراجع كه در امر مبارزه با پولشويي ذي‌صلاح مي‌باشند.
ه) استفاده از نرم‌افزارهاي لازم به منظور تسهيل در دسترسي سريع به اطلاعات مورد نياز در اجراي قانون و مقررات و نيز شناسايي سيستمي معاملات مشكوك.
و) طراحي سازوكار لازم جهت نظارت و كنترل فرآيندهاي مبارزه با پولشويي (شامل جمعآوري و تحليل اطلاعات، استخدام نيروها، آموزش و غيره) و ارزيابي و مميزي ميزان اجراي آن توسط عرضه‌كنندگان خدمات بيمه اي.
ز) صدور شيوه‌نامه‌هاي لازم در خصوص اجراي قانون و مقررات مربوط به مبارزه با پولشويي پس از هماهنگي لازم با بالاترين مقام شركت و اطلاع دبيرخانه
ح) بازرسي و نظارت بر واحدهاي ذيربط در شركت به منظور اطمينان از اجراي كامل قوانين و مقررات.
ط) ارايه گزارشهاي مربوط به اقدامات بيمه مركزي وساير موسسات بيمه در امر مبارزه با پولشويي و نتايج آن به دبیرخانه.
ي) نگهداري سوابق و گزارش مكاتبات در خصوص موارد مشکوک به پولشويي
ل) تهيه برنامه سالانه اجراي قانون در بیمه مرکزی و موسسات بيمه و كنترل ماهانه ميزان اجراي آن
ماده ۵) به منظور تسريع در رسيدگي به گزارش‌ها، شركت موظف است تمهيدات لازم را در جهت همكاري ساير واحدها با واحد مبارزه با پولشوئی فراهم نمايد.
ماده ۶) تمامي کارکنان مرتبط با خدمات بيمهاي در شركت موظفند در صورت اطلاع از وجود معاملات و عمليات مشکوک به پولشوئی، مراتب را بدون اطلاع متقاضي، به واحد مبارزه با پولشوئی اعلام نمايند.
ماده ۷) بيمه مركزي موظف است در بازرسي هاي معمول و موردي خود از مؤسسات بيمه، دفاتر دلالي رسمي بيمه و ارزيابان خسارت بيمهاي، رعايت قوانین مبارزه با پولشويي را مدنظر قرار داده و گزارشهای لازم در خصوص رعایت یا عدم رعایت قانون را به دبیرخانه ارسال نماید.
ماده ۸) بيمه مركزي موظف است هنگام تاسيس مؤسسات بيمه، قوانین مبارزه با پولشويي را در ابعاد مختلف مدنظر قرار داده و رعايت نمايد. همچنين موسسات بيمه موظفند در زمان تأسيس تعهدات لازم مبني بر رعايت قوانين مبارزه با پولشوئي را به بيمه مركزي ارائه دهند.
تبصره: صدور هرگونه مجوز اعطای نمایندگی، تأسیس شعبه و… توسط شرکت منوط به رعایت قوانین مبارزه با پولشوئی و عدم سوء سابقه در این زمنیه میباشد.
ماده ۹) مؤسسات بيمه موظفند در بازرسي هاي معمول و موردي خود از شعب و دفاتر نمايندگان حقيقي و حقوقي بيمه، رعايت قوانین مبارزه با پولشويي را مدنظر قرار داده و گزارشهای لازم در خصوص رعایت یا عدم رعایت قانون را به دبیرخانه ارسال نمایند.
ماده ۱۰) بیمه مرکزی موظف است با هماهنگی دبیرخانه، سازوکارهای لازم را در خصوص اجرای قوانین مبارزه با پولشوئی در عرضه‌کنندگان خدمات بیمه‌ای – که قبل از تصویب این دستورالعمل مجوزهای لازم را اخذ و مشغول به فعالیت می‌باشند – تدوین و اجرا نماید.
ماده ۱۱) شركت موظف است با همکاري دبيرخانه، ترتيبات لازم جهت برقراري دوره‌هاي آموزشي بدو خدمت و ضمن خدمت کارکنان زيرمجموعه خود را فراهم نمايد. اين دوره‌ها بايد در جهت آشنايي با قانون، آئيننامه و دستورالعمل‌هاي مربوط، نحوه عملکرد پولشويان و به ويژه آخرين شگردهاي پولشويان و ساير موارد مربوط باشد.
تبصره ۱: مؤسسه بيمه موظف است با همكاري دبيرخانه برنامه‌هاي آموزشي مستمر در زمينه مبارزه با پولشويي را براي نمايندگان و بازاريابان آنان اجرا نمايد.
تبصره ۲: بيمه مركزي موظف است با همكاري دبيرخانه برنامه هاي آموزشي مستمر در زمينه مبارزه با پولشويي را براي دلالان رسمي بيمه اجرا نمايد.
اين دستورالعمل در یازده ماده و پنج تبصره در دوازدهمین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشوئی مورخ ۱۲/۱۰/۱۳۹۰ به تصويب رسيد و از تاريخ ابلاغ، لازم الاجراست.
منبع : بیمه مرکزی